Tranh sơn dầu là một trong những đề tài đã quá quen thuộc với các ai mếm mộ thẩm mỹ và nghệ thuật. Vậy sơn dầu là gì? Tranh sơn dầu đã tạo ra như thế nào? Mời bạn đọc cùng chúng tôi mày mò nhé!
Sơn dầu là gì?
Trong lịch sử mỹ thuật thế giới, từ thế kỷ 11, hội hoạ sơn dầu giữ vị thế rất quan trọng, là vẻ vang của không ít nền mỹ thuật. Thời Phục hưng, các nghệ sĩ ra sức học tập tinh hoa của mỹ thuật quá khứ. Họ phân tích, thể nghiệm, khám phá & phát minh sáng tạo. Cùng theo đó những sáng tạo sáng chế của những bộ môn khoa học khác cũng được những nghệ sĩ mừng đón. Điều ấy có Tại Sao của sự việc hoàn thành xong làm từ chất liệu mới là sơn dầu.
Tranh sơn dầu là một loại họa phẩm được làm từ sắc tố (pigment), thường dưới dạng bột khô được nghiền kĩ với dầu lanh (cây gai), dầu óc chó, dầu cây rum hay dầu cù túc. Mặc dù thế, việc chế màu đòi hỏi phải có kỹ năng trình độ chuyên môn để tránh pha trộn, gây những phản ứng hóa học giữa những chất màu bởi sắc tố có thể là nguyên liệu khoáng, vật liệu hữu cơ hoặc nguyên vật liệu hóa học. Sơn dầu không giột nước, có độ dẻo và độ bao trùm mạnh (dễ dàng phủ kín lớp sơn khác ở dưới, trừ những màu có đặc thù đặc biệt). Cũng có lúc người ta dùng từ màu dầu thay cho từ sơn dầu để chỉ cấu tạo từ chất dùng trong tác phẩm hội họa.
Sự thành lập và hoạt động của sơn dầu
Từ rất lâu rồi, khi bước đầu biết vẽ, con người đã chủ ý tìm kiếm các làm từ chất liệu tốt để vẽ và mong tranh có màu sắc đẹp vững chắc và kiên cố. Ngay từ thời cổ đại, con người đã biết dùng màu trộn với dầu để vẽ, nhưng cấu tạo từ chất bây giờ vẫn rất thô sơ, còn nhiều nhược điểm & hạn chế. Trải qua thời hạn, nhiều thế hệ họa sĩ đã dày công tìm tòi vật liệu, tìm hiểu tự chế ra sơn vẽ. Nhưng phải đến thời đồng đội họa sỹ Van Eyck (khoảng 1390 – 1441) họ mới có thắng lợi lớn trong các việc hoàn thành và cải cách và phát triển kỹ thuật vẽ gia công bằng chất liệu sơn dầu. Sắc tố sơn dầu đến thời kỳ đó đã trong trẻo, tươi sáng hơn, có độ bóng đẹp, không thấm nước, kiên cố và chịu được thách thức của thời hạn. Theo đó, sơn dầu được sử dụng thoáng rộng, được sử dụng phổ cập ở phần đông các nước trên nhân loại. Nói theo cách khác, việc hoàn thành chất liệu sơn dầu là một cuộc cách mạng kỹ thuật lớn, làm chuyển biến & chuyên sâu thẩm mỹ vẽ tranh.
tranh-son-dau
Virgin with chancellor Rolin Luber (Đức Mẹ và Thánh Rolin Luber) – Van Eyck
tranh-son-dau
Arnolfini portrait (Chân dung Arnolfini) – Van Eyck
Tranh sơn dầu là gì?
Tranh sơn dầu tiếng anh là Oil painting. Là loại tranh phổ cập và đã được thương yêu nhất, được gọi theo tên của cấu tạo từ chất vẽ tranh chính là sơn dầu. Tranh sơn dầu là quá trình vẽ những bức tranh với các chất màu được gia công từ sơn dầu. Sơn dầu rất có thể vẽ trên nền gỗ, kim loại, canvas (vải),… Các loại dầu với các vật liệu khác nhau sẽ cho ra những loại sơn dầu có thuộc tính khác biệt. Tranh sơn dầu xuất hiện lần đầu là trong những bức đạo phật của những họa sĩ Ấn Độ rồi đến Trung Hoa ở thế kỷ 5 đến thế kỷ 10, nhưng chỉ đến thế kỷ thứ 15 thì tranh sơn dầu mới trở nên thông dụng & cách tân và phát triển. Sơn dầu ở đầu cuối cũng bị một phương tiện chính để các họa sĩ chuyển tải thành các tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ .
tranh-son-dau
tranh-son-dau
các bức sơn dầu đầu tiên được vẽ từ thế kỷ V – IX trên tường hang đá tại Bamyian (Afghanistan)
tranh-son-dau
Chân dung tự họa – Leonardo da Vinci – nhà hội họa thiên tài người Ý
tranh-son-dau
bức tranh Nàng Monalisa – Sơn dầu trên gỗ – Leonardo da Vinci
tranh-son-dau
cô gái & con chồn – Leonardo da Vinci
Theo cổ xưa, tranh sơn dầu thường sử dụng cọ để vẽ, nhưng hiện giờ, với tính chuyên sử dụng & nhằm mục đích phát minh sáng tạo nhiều góc độ hơn, những họa sĩ sử dụng dao, chổi cứng, bay… Để vẽ những bức họa theo ý mình. Nhiều lúc gặp sai sót, các họa sĩ phải cạo hết lớp sơn dầu và vẽ lại từ đầu, hiện nay ” dầu trong” là thứ độc tôn hoàn toàn có thể giúp bong các mảng sơn dầu đi, là chất tẩy duy nhất với sơn dầu.
tranh-son-dau
bức họa Sự thành lập của Thận Vệ nữ (Botticelli) với nét vẽ mềm mịn và mượt mà, nhịp nhàng
tranh-son-dau
bức họa đồ Đức Mẹ và hoa cẩm chướng (Raphael Santi) đã bộc lộ chất da thịt, vải vóc một cách rất chân thật nhờ nét vẽ vo cùng tinh tế và sắc sảo
tranh-son-dau
Nét vẽ khỏe mạnh trong Đêm đầy sao – họa sỹ Vincent Vangogh
tranh-son-dau
bức họa coffe về đêm trên vỉa hè hotel forums (Vincent Vagogh) đã biểu thị những nhát cọ dứt khoát
Sơn dầu không phai hơi và thường là khô hẳn trong khoảng thời gian 2 tuần, một số trong những màu khô trong tầm vài ngày. Kể chung, để 1 bức họa đồ khô & treo vào khung hoặc cuộn lại thì còn tùy theo lớp sơn dầu phủ phía trên (chất liệu, độ dày), sau khoản thời gian khô hẳn có thể thêm 1 lớp vecni bóng làm cho bức tranh sáng đẹp hơn. Một bức họa sơn dầu có thể sống sót tối thiểu 30 năm, trong điều kiện tốt được dữ gìn và bảo vệ thì lên tới mức 80 – 100 năm.